Fransa’nın Toulouse kentinde düzenlenen edebiyat festivalinin onur konuğu İstanbul-Taksim tematiği çerçevesinde Türkçe edebiyat ve İstanbullu yazarlardı. Kemal Aslan’ın Gezi Direnişi sırasında çektiği fotoğraf ise festival afişi olarak Gezi ruhunu Toulouse sokaklarına yaydı.
Görece küçük bir kent olmakla birlikte sanata ve edebiyata gösterdiği ilgi hiç de azımsanacak gibi değil Fransa’nın güneybatısında yer alan Toulouse’un. 450 bin nüfuslu kent, ülke çapında ilgi uyandıran festivalleriyle sadece çevresindeki yerleşim bölgelerinden değil, Paris gibi sanata ve edebiyata doygun bir coğrafyadan bile hatırı sayılır bir kitleyi kendine çekmekte; özellikle de saygın bir edebiyat festivali olan Sözcükler Maratonu ile. Avignon adının yıllardır tiyatro ile bütünleşmesi gibi, onun kadar köklü olmamakla birlikte, 70-80 bin takipçisiyle Toulouse da böylesine önemli bir edebiyat festivaliyle sözcükler üzerinden kazanmakta bu unvanı.
26-29 Haziran tarihleri arasında onuncusu düzenlenen festivalin bu yılki onur konuğu ise İstanbul-Taksim tematiği çerçevesinde Türkçe edebiyat ve İstanbullu yazarlardı. Bu sayede başta Le Monde olmak üzere Fransız medyasının da ilgi odağı oldu Türkçe edebiyat. Fransız okurunun çağdaş Türkçe edebiyatla bağ kurmasını amaçlayan bu yılki Sözcükler Maratonu, oldukça geniş bir seçkiyle edebiyatımızın zenginliğine yer verdi. Festival, Enis Batur, Yiğit Bener, Aslı Erdoğan, Hakan Günday, Nedim Gürsel, Sema Kaygusuz, Mario Levi, Murathan Mungan, Pınar Selek, Ece Temelkuran, Ayfer Tunç ve Fransa’da Türkçe edebiyatı kendisinin ismi geçmeden düşünemeyeceğimiz Timour Muhidine’in katılımıyla her biri diğerinden farklı dil ve imgelem dünyalarına dair tadımlık metinler ve yazarlarla gerçekleştirilen lezzetli sohbetlerle Türkçe edebiyata büyük bir merak, Türkiye’ye karşı ise klişelerin ötesinde bir ilgi uyandırmayı başardı gerçekten de.
Belki hâlâ oldukça genç olan, ancak kentin dokusuna derinden nüfuz ederek Toulouse’un vazgeçilmezi haline gelen Sözcükler Maratonu’nun işleyiş sistemi de oldukça ilginç. Her şeyden önce vurgulanması gerekense bu festivalin “kent için ve kentlilerle birlikte” bir etkinlik olması. Festivalin ana kadrosu haricinde diğer tüm hizmetlerin gönüllülük esasına dayandığı, dolayısıyla kentte yaşayan, başta üniversite öğrencileri olmak üzere katkıda bulunmak isteyen hemen herkesi bünyesine dahil eden, onları festivalin yapıtaşlarından kılan; okurlar açısındansa, birkaçı dışında – o da oldukça cüzi bir bedel ödeyerek – tüm etkinliklerin parasız olduğu bir festival Sözcükler Maratonu. Kentin kütüphanelerinin, okuma kulüplerinin, kitabevlerinin de dahil olduğu festivalde örneğin kent kütüphaneleriyle işbirliği içinde olan okuma kulüpleri seçtikleri yazarın metnini çalışarak yazarın da davet edildiği bir söyleşiye katılabiliyor, söz konusu kitap hakkında birinci elden bilgi alıp, yazara sorular yöneltebiliyor. Ya da kitabevlerinde bir edebiyat eleştirmeninin davetli yazarla seçilen eseri hakkındaki uzun sohbetini dinleyebiliyor. Festivalin enfes mekânlarından biri olan Carmélites Şapeli’nde davetli yazarların eserlerinin tadımlık metinler halinde Fransızların saygı duydukları oyuncular tarafından, onların etkileyici sesleri ve vurgularıyla okunması ise Sözcükler Maratonu’nun zirve anlarındandı.
Festivalde ayrıca yazarlarla edebiyatlarının dışında, demokrasi, dünya, Türkiye, İstanbul ve Gezi hakkında konuşuldu. Kemal Aslan’ın objektifinden Gezi Direnişi sırasında çekilen bir fotoğraf ise festival afişi olarak kentin her köşesinde yer alarak Gezi ruhunu İstanbullu yazarların beraberinde Toulouse’a taşıdı. Festivale kendileri katılmamakla birlikte eserlerinden okumalar yapılan Yaşar Kemal, Orhan Pamuk, Elif Şafak ve Tahsin Yücel de metinleriyle oradaydı. Ayrıca, Sait Faik Abasıyanık, Nazım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, İstanbul dendiğinde Fransız okurunun referans vermeden geçemeyeceği Pierre Loti, nam-ı diğer Julien Viaud, Agatha Christie ve içinden İstanbul geçen eserleriyle çağdaş Fransız yazarları Mathias Enard ve Metin Arditi de yer aldı. Kemal Aslan ile Catherine Izzo’nun fotoğraf sergileri de İstanbul tematiğini görsel düzlemde yansıttı.
Bu yoğun geçen dört günde Fransa’nın Türkçe edebiyata olan sınırlı ilgisinin Sözcükler Maratonu boyutundaki bir festivalle nasıl değişip dönüşebileceğini bizzat tecrübe ettik.
Yeşim Vesper
1 Temmuz 2014
Haberin kaynağı için tıklayın; radikal.com.tr
