İHD Genel Merkezi, 27. kuruluş yıl dönümü nedeniyle genel merkez binasında düzenlediği basın toplantısında, Gezi direnişi ve sonrasında yaşananlara ilişkin değerlendirme raporunu da açıkladı.

Rapora göre, Gezi direnişiyle başlayan ve onur ve özgürlük ayaklanmasına dönüşen hareket 79 ile yayıldı. Bir aydan fazla süren eylem sürecinde, gösterilerin büyük bölümü İstanbul ve Ankara’da yaşanırken, sadece Bingöl ve Bayburt’ta protesto eylemi düzenlenmedi.

Gezi direnişi sürecinde yaklaşık 2,5 milyon insan eylemlere katıldı.

’3343 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI 119 KİŞİ TUTUKLANDI’

31 Mayıs 2013-10 Haziran 2013 tarihleri arasında İHD şubeleri, Barolar ve tabip odalarına yapılan başvurulardan derlenen bilgiye göre, 5 kişi yaşamını yitirdi, 8 bin 160 kişi yaralandı, bunların 64′ü ağır yaralı ya da uzuv kaybı yaşadı. 600′den fazla polis de yaralandı.

İstanbul’da 21′i ağır 4 bin 478 kişi yaralandı, bir kişi yaşamını yitirdi, 4 kişinin hayati tehlikesi sürüyor. 6 kişi kırıklı kafa travmasına uğradı, 6 kişi gözünü kaybetti.

Ankara’da 21′i ağır olmak üzere 1539 kişi yaralandı, bir kişi yaşamını yitirdi. 7 kişi kırıklı kafa travması geçirdi, 4 kişi gözünü kaybetti.

İzmir’de 2′si ağır 800 kişi yaralandı.

Antakya’da bir kişi yaşamını yitirirken, 3′ü ağır olmak üzere 161 kişi yaralandı.

Adana’da bir polis öldü, 6 kişi ağır olmak üzere 162 kişi yaralandı, 5 kişi kafa travması geçirdi.

Eskişehir’de bir kişi yaşamını yitirdi, bir kişi yoğun bakımda olmak üzere 3 kişinin hayati tehlikesi devam ediyor. Toplamda 300 kişi yaralandı.

Muğla’da biri ağır 50 kişi yaralandı.

Mersin’de biri ağır 17 kişi yaralandı.

Bursa’da bir kişi kafa travması, 2 kişi yaralandı.

Balıkesir’de 155 kişi yaralandı.

Kocaeli’de 10 kişi yaralandı. Antalya’da biri ağır olmak üzere 150 kişi yaralandı.

Rize’de 8 kişi yaralandı.

Yine aynı tarihler arasında 3 bin 343 kişi gözaltına alındı, 3 bin 158 kişi serbest bırakılırken, 66 kişi hala gözaltında. 119 kişi ise tutuklandı.

Bakanlığın yaptığı açıklamada valiliklerden gelen bilgilere göre hazırlanan hasar tespit raporunda ise 58 kamu binası, 68 Mobese kamerası ve 337 işyerinin tahrip edildiği, 90 belediye otobüsü, 214 özel araç, 240 polis aracı ve 45 ambulansın kullanılamaz hale geldiği açıklandı.

Eylemlerde, biri CHP binası olmak üzere 14 parti binasının zarar gördüğü, toplam zararın ise 140 milyon lira olduğu belirtildi.

Bu zararın yaklaşık yüzde 90′ının İstanbul, Ankara, Adana, İzmir, Antalya, Artvin, Bursa, Edirne, Eskişehir, Hatay, Kocaeli, Mersin, Samsun, Kayseri, Manisa ve Tunceli’de yaşanan olaylarda gerçekleştiği aktarıldı.

‘GAZ BOMBASI KULLANIM ŞEKLİ DEĞİŞTİRİLDİ’

İHD’nin raporunda ayrıca 6 Haziran 2013′te basında yer alan bir habere de yer verildi. Habere göre, 2000-2012 yılları arasında polis ve jandarma için 600 ton biber gazı ithal edildi ve 21,5 milyon dolar harcandı. 2000 yılında 42 ton biber gazı ithal edilirken, bu miktar 2005′te 115 tona çıktı. 2006′da 90 ton, 2007′de 75 ton, 2008′de 67 ton, 2009′da 37 ton, 2010′da 48 ton, 2011′de 39 ton ve 2012′de de 40 ton biber gazı ithal edildi. İthal edilen biber gazı miktarına Türkiye’de üretilen ve devlet tarafından satın alınan miktar dahil değil.

İHD’nin raporunda ayrıca gaz bombası kullanım şeklinde de değişiklikler yapıldığına vurgu yapılarak, “Yenisinde ‘alt uzuv’ maddesi eklendi. Polislere yönelik talimatta ‘Yakın mesafede hedeflerin alt uzuvlarına doğrultarak atış yapabilirsiniz’ denildi” diye kaydedildi.

’294 ÇOCUK GÖZALTINA ALINDI’

Raporda eylemler süresince çocukların maruz kaldığı hak ihlallerine de dikkat çekildi. Gündem Çocuk’un açıkladığı rapora göre, 23 Haziran itibariyle en az 294 çocuk gözaltına alındı.

Bu çocukların sayısında raporun hazırlandığı tarihten bugüne ciddi bir artış kaydedildiği belirtildi.

İllere göre çocuk gözaltı sayısı şöyle: Ankara’da 78, İstanbul’da 35, Adana’da 130, İzmir’de 34, Kayseri’de 2, Mersin’de 15.

‘HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GELİŞİMİNDE İHD’NİN ROLÜ BÜYÜKTÜR’

27. kuruluş yılına ilişkin bir açıklama yapan İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, İHD’nin Temmuz 1986′da 98 insan hakları savunucusu tarafından sıkıyönetim koşullarında kurulduğunu belirterek, “İHD’nin tek ve belirli amacı insan hak ve özgürlükleri konusunda çalışmalar yapmaktı. 27 yılda çok şey değişti. Türkiye’de insan hakları bilincinin ve hak arama özgürlüğünün gelişmesinde İHD’nin önemli katkıları oldu” dedi.

İnsan hakları mücadelesinin Türkiye gibi darbe anayasasıyla yönetilen ülkelerde zor olduğuna vurgu yapan Türkdoğan, 27 yılda Türkiye’de değişmeyen tek şeyin sistemin ve siyasal iktidarın otoriter yapısı olduğunu kaydetti. Türkdoğan, Tükiye’de çoğunluğa, açıklığa ve katılımcılığa dayalı bir demokrasi kültürü gelişmediğinden, siyasal iktidarların tekçi ve otoriter yapılarını muhafaza edebildiğine işaret etti.

Hıdır Tok
18 Temmuz 2013
Haberin kaynağı için tıklayınız; baskahaber.org