Bu yazıda Türkiye’deki anaakım sermaye basınının çoğunun Adalet ve Kalkınma Partisi’ni (AKP’yi) desteklediği gösterilmektedir. Yazı iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde 2002 sonrasında Türkiye’de en çok satan sermaye gazetelerinin AKP yandaşı ve AKP karşıtı olmalarına göre konumu ele alınmaktadır. İkinci bölümdeyse Türkiye’deki en büyük dokuz basın grubunun AKP’ye ilişkin durumu açımlanacaktır. Söz konusu değerlendirme, geçimlerini gazetecilikten sağlayan ve her daim sermaye ile onun iktidarının baskısı altında olagelmiş basın emekçilerinin konumunu (doğal olarak) kapsamamaktadır.

[Yukarıdaki tablo Medyatava ve Aktifhaber'den sağlanan tiraj bilgileri ile 2002-Aralık ayının 3. haftası, 2007-Kasım ayının son haftası, 2011-Ocak ayının ilk haftası, 2013-Haziran ayının ilk haftası tirajları dikkate alınarak hazırlanmıştır. İlgili haftada en çok satan 10 gazete içinde yer almayan gazetelerin tirajı belirtilmemiştir.]

Yukarıdaki gazetelerden Star gazetesi 2004′e kadar AKP karşıtıyken sonrasında el değiştirip AKP yandaşı olmuştur. Aynı şekilde Milliyet ve Vatan gazeteleri 2011′e kadar AKP karşıtıyken, 2011′de el değiştirerek AKP yandaşı bir yönetime kavuşmuştur. Akşam gazetesi 2002′de AKP karşıtıyken, 2007 seçimlerinden 2013 yılı Mayıs ayına kadar – büyük olasılıkla Mehmet Emin Karamehmet’in sallantılı iş konumundan ötürü – AKP’ye ilişkin görece belirsiz bir tutum izlemiş, 2013 Mayıs ayında TMSF’nin el koymasıyla AKP yanlısı kampa katılmıştır.  Diğer gazetelerin konumlarında yıllar içinde kaydadeğer bir değişiklik olmamıştır.  Gazetelerin yandaşlık/karşıtlık konumlarında gazete sahiplerinin açık siyasal tercihleri ve başyazılarında savundukları siyasal görüşlerle haber dili temel alınmıştır.

Yukarıdaki grafikte 2002-2013 sürecinde genel seçim yapılan yıllarda en çok satan on gazetenin tirajları ve AKP’ye ilişkin tutumları yer almaktadır. Söz konusu süreçte AKP yandaşı gazetelerin tirajlarında %400 oranında artış, AKP karşıtı gazetelerin toplam tirajında %50 dolayında düşüş söz konusudur. Aşağıdaki tabloda ise aynı dönemde çok satan gazetelerin AKP’ye ilişkin konumlarına göre sayısı verilmiştir. Görülebileceği üzere 2002′de en çok satan on gazeteden dördü AKP yandaşıyken bu sayı 2013′te yediye çıkmıştır.

2. Türkiye’deki Büyük Basın (Medya) Gruplarının Çoğu AKP Yandaşıdır.

Bu bölümde Türkiye’deki en büyük dokuz basın grubunun yedisinin doğrudan AKP yandaşı olduğu açımlanmaktadır.

2.1. Ciner Medya Grubu:

Grubun başında Turgay Ciner vardır, Ciner varsıllaşmasını AKP iktidarı döneminde gerçekleştirmiştir. Grup doğrudan AKP iktidarını desteklemektedir.

Televizyonlar: Habertürk, Bloomberg HT, Show TV.

Radyolar: Habertürk Radyo, Bloomberg HT Radyo.

Gazeteler: Habertürk.

 

2.2. Çukurova Holding Medya Grup:

Bir zamanlar Mehmet Emin Karamehmet’in yönetiminde olan bu gruba 24.5.2013 itibarı ile TMSF tarafından el konulmuş ve başına AKP’li bir eski vekil getirilmiştir. Grupta AKP yandaşı olmayan basın çalışanları işten çıkarılmaktadır.

Televizyonlar: SKY Türk TV, Türkmax, Lig TV; Sormax, Digiturk ¹.

Gazeteler: Akşam, Tercüman, Güneş.

Radyolar: Alem FM, Lig Radyo.

2.3. Doğan Yayın Holding:

Aydın Doğan ve ailesine ait olan Doğan Yayın Holding halen Türkiye’deki en büyük sermaye basın şirketidir. Şirketin %25′i Almanya’dan Axel Springer AG’ye aittir.  2009′da kesilen 826milyon TL’lik vergi cezasının ardından şirket yayınlarının AKP karşıtı tutumu yumuşamakla birlikte sürmüştür.

Televizyonlar: Kanal D, Dream TV, Dreamturk TV, Fix TV, EURO D, Kanal HD TV, D MAX, D PLUS, D Shopping, D Tay TV, D Spor, D Yeşilçam, D Çocuk.

Gazeteler: Hurriyet, Posta, Radikal, Fanatik, Hürriyet Daily News (Turkish Daily News).

Radyolar: Radyo D 104.0, Slowtürk Radyo 95.3, Radyo Moda 96.8.

Ajanslar: Doğan Haber Ajansı.

Şirket ayrıca Time Warner Grubu ile birlikte genelde AKP’yi destekler nitelikte yayınlar yapan CNN Türk kanalına ve TNT Türkiye ile Cartoon Network Türkiye TV kanallarına ve CNN Türk Radyosu’na sahiptir.

2.4. Doğuş Medya Grubu:

Türkiye’nin en büyük holdinglerinden birine bağlı olan bu grubun başında, R. T. Erdoğan’ın kendisine ¨Ferit Kardeş¨ diye hitap edecek kadar yakın hissettiği Ferit Şahenk vardır. Grubun AKP destekçiliğinden ötürü çokça insan istifa etmiş, bir dergi kapanmıştır. Aynı nedenle BBC bu gruba bağlı bir televizyon kanalı ile olan işbirliğini sona erdirmiştir.

Televizyonlar: NTV, NTV Avrupa, NTV Spor, CNBC-e, Star TV, e2, Kral TV, NBA TV Türkiye.

Radyolar: NTV Radyo, NTV Spor, Radyo Eksen, Kral FM, Kral Pop FM, Virgin Radio Türkiye, Capital Radyo, Voyage FM.

2.5. İhlas Grubu:

Her zaman muhafazakar politikanın yanında yer almış grup AKP’nin düzenli destekçisidir.

Televizyonlar: TGRT Haber, TGRT Haber Avrupa, TGRT Belgesel, TGRT Marketing

Radyolar: TGRT FM.

Gazeteler: Türkiye.

Haber Ajansları: İhlas Haber Ajansı.

2.6. Koza-İpek Medya Grubu:

Fethullah Gülen’e yakın,  Akın İpek’e aittir. İpek hem Gülen’i, hem AKP’yi desteklemektedir.

Televizyonlar: Kanaltürk TV, Bugün TV.

Radyolar: Kanaltürk Radyo.

Gazeteler: Bugün.

2.7. News Corp. Türkiye:

2006 yılında Türkiye piyasasına giren Rupert Murdoch’a ait şirket bugüne kadar AKP’ye ilişkin yayınlarında doğrudan destekçi veya karşıt bir tutum izlememiştir.

Televizyonlar: FOX TV Türkiye, Fox Life Türkiye, Fox Spor Türkiye, Baby TV Türkiye, National Geographic Türkiye.

2.8. Samanyolu Grubu

Fethullah Gülen’e bağlı olan Samanyolu grubu son derece yaygın bir dağıtım ve abone hattına sahiptir. R. Tayyip Erdoğan ile güç paylaşımı üzerine kurulu bir ortaklık ilişkisi olan bu grubun AKP içerisinde kendisini destekleyen birçok milletvekili vardır.

Televizyonlar: Samanyolu TV; Samanyolu TV Avrupa, Samanyolu TV Amerika, Samanyolu Haber, Mehtap TV, Yumurcak TV, Ebru TV (ABD), Hazar TV (Azerbaycan), Dünya TV (Kürtçe), Küre TV (Internet TV’si).

Gazeteler: Zaman, Today’s Zaman.

Radyolar: Burç FM; Dünya Radyo, Samanyolu Haber, Radyo Herkül, Radyo Cihan, Azerbaycan Burç FM, Hazar FM.

Haber ajansı: Cihan Haber Ajansı.

2.9. Turkuvaz Medya Holding:

Tayyip Erdoğan’ın yakın çevresinde yer alan işadamlarından Ahmet Çalık’a aittir.

Televizyonlar: ATV; ATV Avrupa, ATV Haber (A Haber), Minika TV, ATV HD TV, Yeni Asır TV.

Gazeteler: Sabah, Takvim, Yeni Asır ve Fotomaç.

Radyolar: Radyo Turkuvaz, Radyo Romantik.

Yukarıda sayılan gruplar dışında AKP Hükümeti doğrudan kendisine bağlı TRT ve Anadolu Ajansı’nı yönetmektedir. Radyo ve televizyonlar üzerinde birçok yaptırım uygulama hakkı bulunan Radyo Televizyon Üst Kurulu’nda (RTÜK’te) belirleyici üye sayısına sahiptir. Ayrıca Maliye Bakanlığı da vergilendirme yoluyla cezalandırma veya ödüllendirme inisiyatifini benzer bir baskı aracı olarak kullanagelmiştir.

Barkın Karslı
15 Temmuz 2013
Kaynak; serbestsiyasa.com